Rynek Forex W Polsce Historia

RYNEK WALUTOWY RYNEK WALUTOWY - HISTÓRIA RYNEK WALUTOWY - HISTÓRIA RYNEK WALUTOWY - HISTÓRIA Transkrypt 1 RYNEK WALUTOWY - HISTÓRIA Katarzyna Kuziak Katedra Inwestycji Finansowych i Zarzdzania Ryzykiem RYNEK WALUTOWY W Latach najwaniejsze waluty miay sta warto w zocie (ich warto wzgldem siebie bya staa). Przykad: uncja zota w Wielkiej Brytanii kosztowaa 4,24 GBP, aw EUA 20,67 USD (funt musia kosztowa okoo 4,87 USD) 2 RYNEK WALUTOWY - HISTORIA System z Bretton Woods (1944 r.) Stworzy system walutowy, w ktoacuterym centraln Walut sta si dolar amerykaski. W ramach systemu banki centralne poza EUA musiay utrzymywa kurs kupujc i sprzedajc swoje waluty po ustalonym w Bretton Woods kursie. Bank centralny EUA mia obowizek kupowa i sprzedawa zoto od bankoacutew centralnych po 35 USD za uncj. Dopuszczalne byy wahania kursowe do 1 od ustalonego parytetu. System z Bretton Woods por systemem kursoacutew staych, gdy ceny walut byy sztywno ustalone i bronione na danym poziomie przez banki centralne. Wszed w ycie w 1958 r. RYNEK WALUTOWY - HISTORIA W Latach 60-tych zaczy si problemy: EUA - deficyt w bilansie patniczym, kryzysy walutowe w Europie: goacutewnie Wielka Brytania, Francja, Niemcy. Lata 70-te to upadek systemu z Bretton Woods i upynnienie kursoacutew. Koniec lat 90-tych debiut euro. 3 4 2 RYNEK WALUTOWY HISTORIA Powstanie euro jest wyjtkowym wydarzeniem w najnowszej historii kursoacutew walutowych. Przez cay dwudziesty wiek nowo powstajce pastwa wprowadzay wasne waluty. Tymczasem w 1999 r. 12 krajoacutew zrezygnowao ze swoich narodowych walut por stworzy jedn. RYNEK WALUTOWY Rynek walutowy rynek, na ktoacuterym dokonuje e transakcji kupna i sprzeday walut na dowolny termin (câmbio, FX, Forex). Rynek walutowy jest rynkiem pozagiedowym, na ktoacuterym negocjowane s ceny, rodzaj walut, ilo termin realizacji. 5 6 RYNEK WALUTOWY - CECHY W transakcji walutowej nie ma potrzeby, por strony transakcji spotykay si w okrelonym miejscu. Miejscem rynkoacutew walutowych s Departamenty Gospodarki Pieninej (nazywane roacutewnie Departamentami Skarbca, Dziaami Treasury) bankoacutew komercyjnych na caym wiecie. FOREX o Forex lub w skroacutecie FX pochodzi z ang. Moeda estrangeira o Rynek o ponad 30-letniej historii o 24 godziny na dob, 5 dni w tygodniu (de Sydney poprzez Singapura, Tokio, Frankfurt, Londyn do Nowego Jorku) o Dua pynno - rednie obroty 1,9 bln USD dziennie o Rynek przeznaczony Praktycznie dla kadego 7 8 3 FOREX GODZINY HANDLU Polska Kwotowania w godzinach 8: 30-16: 30 Mona dokonywa transakcji przez ca dob poprzez internetowe platformy handlu (wystpuje jednak ryzyko duego spreadu) wiat Globalny rynek dziaa ca dob, zmieniaj e tylko centra handlu: Está bem. 23:00 Austrália Ok. 1:00 Japonia Ok. 8:30 Europa Ok. 14:00 EUA PODZIA RYNKU FOREX Tradycyjny rynek walutowy o rynek kasowy spot Rynek instrumentoacutew pochodnych o frente o opcje o swapy walutowe fx swap, CIRS 9 10 WALUTA Waluta (moeda) jest para rodek wymiany (moneta lub banknot) uywany do zapaty za dobra i Usugi. Wikszo postado positivamente na semana passada não está disponível. WALUTY RODZAJE Podstawowe rodzaje walut: waluta krajowa waluty obce (zagraniczne) Waluty obce s to rodki patnicze w innych krajach oraz midzynarodowe jednostki rozrachunkowe (np. Midzynarodowe jednostki pienine emitowane przez Midzynarodowy Fundusz Walutowy tzw. SDR). Wroakted walut obcych mona wyroacuteni waluty wymienialne 4 WALUTA WYMIENIALNA Waluta wymienialna jest to waluta, ktoacutera moe por kupowana i sprzedawana bez adnych ogranicze albo z niewielkimi ograniczeniami. Wikszo walut krajoacutew rozwinitych to waluty wymienialne lub czciowo wymienialne. WALUTY WYMIENIALNE RODZAJE Ze wzgldu na stopie wymienialnoci (zamiany jednej waluty na inn) wyroacutenia si: - waluty podstawowe - waluty drugorzdne - waluty egzotyczne WALUTY PODSTAWOWE WALUTY DRUGORZDNE Waluty podstawowe s para waluty dostpne bez adnych ogranicze na rynku natychmiastowym i terminowym. Nale do nich: dolar amerykaski, euro, jen japoski, funt szterling, frank szwajcarski, dolar australijski, dolar kanadyjski. Waluty drugorzdne cechuj si pen wymienialnoci. S dostpne w ograniczonym zakresie. Do walut drugorzdnych nale, np: dolar singapurski, rial omaski, dinar kuwejcki, rupia indyjska 5 WALUTY EGZOTYCZNE Waluty egzotyczne s to waluty, ktoacutere pojawiaj si na rynku natychmiastowym, ale ich wymiana moe por ograniczona np. Ilociowo lub podlega restrykcjom rzdowym. Rynek terminowy dla tych walut moe nie istnie albo por bardzo drogi. Do walut egzotycznych nale, np. Dolar Hongkongski, Bat Tajski, Rinngint Malezyjski, juan chiski, Peso Filipiskie, Dong Wietnamski. DEWIZY nalenoci zagraniczne opiewajce na waluty, ktoacutere z uwagi na swoj forma i stopie pynnoci mog stanowi rodek patniczy w transakcjach midzynarodowych wystpuj w postaci weksli, czekoacutew, akredytyw, przekazoacutew bankowych, pocztowych itp. Mog mie posta dokumentoacutew lub zapisoacutew na rachunkach bankowych umoliwiaj regulowanie nalenoci bez koniecznoci transferu zota i walut Transakcje dewizowe dokonywane s przez banki midzy sob lub bezporednio z klientami TRANSAKCJA WALUTOWA Transakcja walutowa jest to transakcja, w ktoacuterej w ustalonym terminie wymieniane s dwie waluty po uzgodnionym kursie . Wymiana ta moe nastpi: - natychmiast - w CIGU jednego lub dwoacutech dni (walutowa transakcja natychmiastowa) - w okrelonym momencie w przyszoci (walutowa transakcja terminowa) TRANSAKCJE BEZDEWIZOWE Wymiana kompensacyjna (barterowa) uzgadnianie wzajemnych dostaw towaroacutew o roacutewnej wartoci Transakcje clearingowe kompensowanie w przyjtych okresach Wzajemnych nalenoci i zobowiza i rozliczaniu w postaci bezgotoacutewkowej lub kredytu jedynie salda stosowane s goacutewnie midzy krajami, ktoacuterych waluty nie s wymienialne 6 KURS WALUTOWY KURS WALUTOWY SZTYWNY I PYNNY Kurs Walutowy jest liczb suca do przeliczania jednej waluty na inn 1 EUR 3,7907 PLN Sztywny Kurs walutowy wystpuje wtedy, gdy pastwo ustala kurs waluty tego kraju wzgldem innych walut, przy czym istnieje moliwo zmiany tego kursu, co jaki stosunkowo dugi okres. Pynny kurs walutowy wystpuje wtedy, gdy ksztatuje si no pod wpywem rynku, jak kada cena w gospodarce rynkowej, tzn. Wynika z poday i popytu na dan walut. Przewaajca wikszo krajoacutew o gospodarce rynkowej od ponad 25 lat stosuje pynny kurs walutowy REDNI KURS WALUTOWY NBP NBP w dni robocze, tu przed godzin 11:00, kieruje do najwikszych na rynku walutowym bankoacutew zapytania o kurs, po jakim sprzedaj i kupuj euro i dolara amerykaskiego . Po dwa najbardziej skrajne kursy s odrzucane, za z pozostaych szeciu wyliczana jest rednia, podawana codziennie okoo poudnia. O tej samej porze podawane s te kursy kilkunastu innych, popularnych walut i SDRoacutew - jednostek rozliczeniowych MFW. PARYTET SIY NABYWCZEJ Istotny wpyw na kurs ma parytet siy nabywczej walut. Tzw. Kurs parytetowy powinien zroacutewnywa ceny doacutebr bdcych w obrocie midzy krajami. Kurs rynkowy odchyla si od kursu parytetowego w zalenoci od poday i popytu na okrelon walut na rynku walutowym 7 KWOTOWANIE KURSU WALUTY GBPUSD waluta bazowa waluta kwotowana Banki kwotujc waluty podaj dwie oferty: kurs kupna (tzw. BID) kurs sprzeday (tzw. PERGUNTAR, OFERECER ) Kwotowanie: GBPPLN 5,39835,6755 KWOTOWANIE KURSU WALUTY SPREAD Espalhe roacutenica pomidzy cen kupna, um sprzeday danej waluty, tzw. Wideki, rozpito. Kurs kupna 1 EUR 3,6957 PLN kurs sprzeday 1 EUR 3,8888 PLN spread 0,1931 PLN, czyli 19 groszy Espalhe jest to najczciej jedyny koszt, jaki ponosz inwestorzy na forexie. Spread zaley od pynnoci gbokoci rynku KWOTOWANIE KURSU WALUTY KWOTOWANIE KURSU WALUTY Z punktu widzenia kraju w ktoacuterym waluta jest kwotowana mona wyroacuteni: - kwotowanie bezporednie - kwotowanie porednie Kwotowanie bezporednie oznacza wyraenie w danym kraju waluty obcej w jednostkach waluty krajowej, np. EURPLN, GBPPLN w Polsce. Kwotowanie porednie oznacza wyraenie w danym kraju wartoci waluty krajowej w jednostkach waluty obcej, np. PLNEUR, PLNGBP w Polsce. Waluta bazowa waluta kwotowana 27 28 8 KWOTOWANIE KURSU WALUTY Jeli chodzi o Polsk, para notowany jest kurs zotego do euro w postaci: 1 EUR x PLN. W tym przypadku nie wolno stosowa relacji odwrotnej: 1 PLN x EUR. W polskiej tabeli kursowej kursy walut podawane s z dokadnoci do 4 miejsc po przecinku. Przeliczenia midzy walutami narodowymi UGW s w Polsce dokonywane za porednictwem euro. KWOTOWANIE KURSU WALUTY W zdecydowanej wikszoci przypadkoacutew dolar jest walut bazow. Wyjtek: EURUSD. Woacutewczas walut bazow jest euro. Podobnie jest te w przypadku ceny funta brytyjskiego (GBPUSD) KWOTOWANIE KURSU WALUTY Kursy wikszoci najwaniejszych walut podawane s z dokadnoci do czwartego miejsca po przecinku np. EURUSD 1,3538 Wyjtek to kurs jena japoskiego (JPY), ktoacutery w stosunku do dolara podaje e zodakadnoci do dwoacutech miejsc po przecinku np. USDJPY 120,41 JEDNOSTKI ZMIANY KURSOacuteW Ze sposobem kwotowania wi si jednostki, w jakich okrela e zmiany kursoacutew. Najmniejsz jednostk jest tzw. Pips (ponto de interesse do preço ang). W przypadku kursoacutew walutowych podawanych z dokadnoci do czterech miejsc po przecinku pips para 0,0001. Np. Wzrost kursu EURUSD z 1.3512 do 1.3517 para wzrost o 5 pipsoacutew 9 JEDNOSTKI ZMIANY KURSOacuteW Kurs nie moe si zmieni o mniej ni 1 pips (0,0001). Np. Dla kursu USDJPY 1 pips wynosi 0,01. Zatem spadek ze 120,19 faz 120,09 para przecena o 10 pipsoacutew. 100 pipsoacutew to tzw. Figura. LOT Na forexie handluje si kontraktami (tzw. Lotami) opiewajcymi na znaczne kwoty, zazwyczaj USD. Podobnie, jak w przypadku giedowych kontraktoacutew terminowych, inwestor nie musi posiada na rachunku caej kwoty lota, um jedynie depozyt zabezpieczajcy w okrelonej wielkoci PIPS LOTE Przykad Dla EURUSD lot moe wynosi euro. Jest to roacutewnoczenie minimalna warto transakcji. W takim wypadku 1 pips jest wart x 0,0001 5 USD. KWOTOWANIE KURSU WALUTY - Banco w EUA musi ustali kurs kupna i sprzeday GBPCHF. Rozwamy trzy hipotetyczne sytuacje, zalenie od tego, jakimi informacjami dysponuje bank. Oznacza to, e wraz ze zmian kursu o 1 pips, warto lotu zmienia si o 5 dolaroacutew 10 KWOTOWANIE KURSU WALUTY - a) Dwa kwotowania porednie, tj. USDGBP: 0,51260,5132 USDCHF: 1,20921,2098 W tej sytuacji naley dokona dwoacutech dziaa dzielenia, dobierajc przeciwne liczby z dwoacutech notowa porednich: 1,2098 0,51262,3601 GBPCHF 1,2092 0,51322,3562 GBPCHF Kurs Z punktu widzenia banku wynosi wic GBPCHF: 2,35622,3601. KWOTOWANIE KURSU WALUTY - b) Dwa kwotowania bezporednie, tj. GBPUSD: 1,94861,9411 CHFUSD: 0,82620,8267 W tej sytuacji roacutewnie dzielimy na krzy. 1,9486 0,82672,3571 GBPCHF 1,9411 0,82622,3494 GBPCHF Kurs z punktu widzenia banku wynosi wic GBPCHF: 2,34942, KWOTOWANIE KURSU WALUTY - c) Jedno kwotowanie porednie i jedno bezporednie, tj. USDCHF: 1,20971,2103 GBPUSD: 1,94861,9411 W tej sytuacji mnoymy. 1,2097 1,94862,3572 GBPCHF 1,2103 1,94112,3493 GBPCHF Kurs z punktu widzenia banku wynosi wic GBPCHF: 2,34932, RYZYKO KURSU WALUTOWEGO Dewaluacja jest to ustawowe obnienie kursu waluty krajowej wzgldem walut obcych, natomiast ustawowe podwyszenie kursu Waluty krajowej wzgldem walut obcych nazywa e rewaluacj. Zwikszenie siy nabywczej pienidza powizane ze wzrostem jego wartoci w stosunku do walut obcych (wzmocnienie waluty) nazywa si aprecjacj, osabienie deprecjacj. 40 11 RYZYKO KURSU WALUTOWEGO RYZYKO KURSU WALUTOWEGO Ryzyko walutowe jest tym wiksze, im bardziej zmienny jest kurs walutowy Ryzyko walutowe jest tym wiksze, im czciej dokonuje e zamiany jednej waluty na Inn. Dochoacuted (mierzony stop dochodu, tzn. Relacj dochodu do zainwestowanego kapitau) przy inwestycjach w obcej walucie zaley od dwoacutech czynnikoacutew: stopy dochodu w obcej walucie zmian kursu walutowego w okresie inwestycji RYZYKO KURSU WALUTOWEGO Inwestycja w USD przynoszca stop zwrotu (w USD): 10 Scenariusz 1. DEPRECJACJA kursu PLN wzgldem USD o 20 Stopa zwrotu w PLN wynosi 32. Scenariusz 2. APRECJACJA kursu PLN wzgldem USD o 20 Stopa zwrotu w PLN wynosi (-12) RYZYKO KURSU WALUTOWEGO t0 100 USD t1 110 USD stopa zwrotu w USD 10 1) Deprecjacja kursu PLN wzgldem USD o 20 t0 4 USDPLN 400 PLN t1 4,8 USDPLN 528 PLN stopa zwrotu w PLN 32 2) Aprecjacq kursu PLN wzgldem USD o 20 t0 4 USDPLN 400 PLN t1 3,2 USDPLN 352 PLN stopa w PLN -12 43 44 12 RYZYKO KURSU WALUTOWEGO Inwestycja w USD przynoszca stop zwrotu (w USD): (-10) Scenariusz 1. DEPRECJACJA kursu PLN wzgldem USD o 20 Stopa zwrotu w PLN wynosi 8. Scenariusz 2. APRECJACJA kursu PLN wzgldem USD o 20 Stopa zwrotu w PLN wynosi (-28) RY ZYKO KURSU WALUTOWEGO t0 100 USD t1 90 USD stopa w USD -10 1) Deprecjacja kursu PLN wzgldem USD o 20 t0 4 USDPLN 400 PLN t1 4,8 USDPLN 432 PLN stopa zwrotu w PLN 8 2) Aprecjacq kursu PLN wzgldem USD o 20 t0 4 USDPLN 400 PLN t1 3,2 USDPLN 288 PLN stopa w PLN -28 RYZYKO KURSU WALUTOWEGO Deprecjacja kursu waluty zwiksza parar zwrotu liczon w tej walucie Aprecjacja kursu waluty zmniejsza parar zwrotu liczon w tej walucie RYZYKO KURSU WALUTOWEGO Kiedy zoty sabnie (deprecjacja) Kiedy zoty Si umacnia (aprecjacja) Przykad EURPLN 3,70 --- gt 3,75 USDPLN 2,85 --- gt 2,80 Zoty si umocni czy osabi Ani nie umocni ani nie osabi 47 48 13 RYZYKO KURSU WALUTOWEGO Sprawdmy: KoszykPLN (EURPLN USDPLN) 2 KoszykPLN 3, gt 3,2750 Za dolara i euro trzeba zapaci tyle samo, czyli zoty utrzyma notowania wzgldem koszyka ALE: EURUSD 1, gt 1,3393 Euro umocnio si do dolara RYZYKO KURSU WALUTOWEGO Ograniczenia ryzyka walutowego inwestowanie w kilku walutach niezbyt Czste zamiany zotych na obce waluty i nastpnie ob Cych walut na zote stosowanie jako zabezpiecze instrumentoacutew pochodnych KURSY WALUTOWE W POLSCE KURSY WALUTOWE CZYNNIKI Kurs walutowy w Polsce jest pynny (wynika on z kursu walutowego w transakcjach przeprowadzanych przez banki). Teoretycznie ksztatuje si on na podstawie czynnikoacutew makroekonomicznych, wynikoacutew gospodarczych poszczegoacutelnych passw poziomu stoacutep procentowych itp. Pynny kurs walutowy charakteryzuje si du zmiennoci, co zwiksza ryzyko przy inwestowaniu w obcej walucie. Poda eu popyt na waluty obce na rynku krajowym stan bilansu handlowego i patniczego wysokoci stoacutep procentowych eu stoacutep inflacji pomidzy krajami polityka walutowa polityka pienina bezrobocie inflacja stabilno polityczna wydarzenia na rynku wiatowym produkt krajowy brutto 51 52 14 RYNEK WALUTOWY UCZESTNICY 1. Devido banki krajowe i midzynarodowe 2. Bank centralny 3. Klienci 4. Brokerzy walutowi RYNEK WALUTOWY FUNKCJE - ksztatuje ceny doacutebr pochodzcych z importu - poprzez poziom cen doacutebr importowanych wpywa na poziom inflacji - decyduje o konkurencyjnoci eksportu (np. Wzmocnienie waluty krajowej spowoduje wzrost cen produktoacutew za granic) - ma wpyw nd TEMPO wzrostu Gospodarczego - wpywa nd poziom oszczdnoci i INWESTYCJI RYNEK WALUTOWY FUNKCJE - ksztatuje poda pienidza i polityk pienin - poprzez poziom inflacji, polityk pienin powoduje Zmiany natychmiastowych stoacutep procentowych -. wpywa nd przychody z Turystyki INWESTOWANIE W WALUTY Ryzyko kursowe (NP inwestycja W EUR Nie bdzie opacalna, jeli zoty umocni si wobec euro) Roacutenica w oprocentowaniu Prowizje za przewalutowanie 55 56 15 INSTRUMENTY RYNKU WALUTOWEGO Transakcje terminowe (kontrakty forward, kontrakty futures) Opcje walutowe Swapy walutowe (Troca de Câmbio, troca de FX) MODELO KURSU WALUTOWEGO PARYTET SIY NABYWCZEJ (Paridade de Poder de Compra) Kurs walutowy odzwierciedla relacje cen w dwoacutech krajach S pp MODELO KURSU WALUTOWEGO PARYTET STOacuteP PROCENTOWYCH (Paridade de Taxa de Juros) MODELO KURSU WALUTOWEGO PARYTET STOacuteP PROCENTOWYCH (Paridade de Taxa de Juros) Kurs walutowy odzwierciedla relacje stoacutep procentowych w dwoacutech krajach Dwie moliwoci transferu waluty Zagranicznej na walut krajow w przyszoci: - zamiana dzi po kursie local i inwestycja w walucie krajowej - inwestycja w walucie zagranicznej i zamiana w przyszoci po kursie para a frente Modelo S (1) r) (1 r) F 1 r FS 1r r 59 60Forex nad Wis czyli historia rynku walutowego w Polsce Historia polskiego rynku walutowego liczy ju Kilkanacie lat. W tym czasie rynek znacznie si rozwin. Zwikszya si te liczba uczestnikw. Jednak jeszcze sporo wody w Wile upynie zanim Forex stanie e w Polsce tak popularny jak w krajach zachodnich. Pocztki polskiego rynku walutowego sigaj lat 1990 - 1991. Wwczas sprowadza si em jedynie do rynku kantorowego, a jego rozwj przebiega bardzo powoli. W roku 1992 zasza pierwsza dua zmiana, ktra umoliwia mu wejcie w kolejn faz rozwoju. W tym czasie uformowa si walutowy rynek midzybankowy. Pocztkowo wikszo transakcji sprowadzaa si do natychmiastowej wymiany walut. Jedynie sporadycznie dokonywano walutowych transakcji terminowych, uma rynek opcji walutowych jeszcze nie istnia. W 1995 r. Rednie dzienne obroty na rynku midzybankowym signy 250 - 300 mln dolarw. Pod wzgldem obrotw rynek midzybankowy por ju zdecydowanie wikszy od rynku kantorowego, ale biorc pod uwag ilo stosowanych instrumentw por w dalszym cigu bardzo ubogi. Jednym z najwaniejszych powodw, ktry hamowa tempo rozwoju, por brak rynku klientowskiego. Jego pojawienie si wykluczao istnienie obowizku odsprzeday walut obcych przez niefinansowe podmioty gospodarcze. Obowizek dez zosta zniesiony dopiero 10 grudnia 1995 r. Drug, mniej dotkliw przeszkod, por ustawowy zakaz uywania polskiego pienidza w transakcjach handlu zagranicznego rezydentw z nierezydentami (uniemoliwiao to integracj wewntrznego rynku zotego z midzynarodowym rynkiem dewizowym). Przeszkod t zlikwidowao nowe prawo dewizowe, ktre weszo w ycie 12 stycznia 1999 r. Zoty na wolnoci Od roku1996 rynek klientowski stale zyskuje na znaczeniu. Rosnce wymagania przedsibiorstw w zakresie instrumentw sucych do zabezpieczania przed ryzykiem kursowym przyspieszaj poszerzenie zakresu instrumentw uywanych na polskim rynku walutowym. Obok transakcji natychmiastowej wymiany walut pojawio si coraz wicej walutowych transakcji terminowych i swapw walutowych. W tym samym roku rozpocz si rwnie rozwj rynku opcji walutowych. Do szybszego rozwoju polskiego rynku walutowego przyczynia e tomar elastyczniejsza polityka kursowa Narodowego Banku Polskiego. Warto doda, e od stycznia 1999 r. W zwizku z wprowadzeniem w ycie nowej waluty euro, zmienia e struktura koszyka walutowego. Na mocy decyzji z 22 grudnia 1998 r. W jego skad weszy euro - 55 proc. Udziau oraz dolar amerykaski - 45 proc. Udziau. Lata 1999 - 2000 byy przeomowe dla polskiego rynku walutowego. W 1999 r. Nastpi duy wzrost transakcji na instrumentach pochodnych (waltowe transakcje terminowe, swapy i opcje walutowe), elastyczniejsza staa si tomar polityka kursowa oraz weszo w ycie nowe prawo dewizowe. Rok ten przynis rwnie wzrost znaczenia rynku klientowskiego. Wszystkie liczce si na polskim rynku banki disponoway ju w tym czasie wydzielonymi zespoami w Departamentach Gospodarek Pieninych czy Skarbu, zajmujcymi si obsug duych klientw. Wysokie wymagania sektora klientowskiego odnonie instrumentw umoliwiajcych zabezpieczanie przed ryzykiem kursowym spowodoway gwatowny wzrost obrotw na rynku opcji walutowych oraz nierzeczywistych terminowych transakcji walutowych (NDF - não entrega para a frente). W roku 1999 w ofercie bankw pojawia si moliwo wystawiania opcji przez klientw, um tym samym moliwo stosowania szeregu strategii opcyjnych, co doprowadzio do kolejnego wzrostu obrotw. Wreszcie Narodowy Bank Polski podj dugo oczekiwan decyzj o penym uwolnieniu kursu zotego de 12 kwietnia 2000 r. Zniesiono 8222wideki8221 ograniczajce kurs, centraly parytet oraz pezajc dewaluacj zotego, ktra dotychczas wynosia 0,3 proc. Miesicznie. Uwolnienie kursu zotego niewtpliwie przybliyo polski rynek do wiatowych standardw. Wszed em w agora faz rozwoju. Lata 2001 - 2003 upyny pod hasem zdecydowanego rozwoju krajowego rynku walutowego. Wzrosa wiadomo wrd inwestorw co do moliwoci wykorzystania coraz to bardziej skomplikowanych instrumentw sucych zarwno zabezpieczeniu si prezed ryzykiem kursowym, jaki i czystej spekulacji. Spowodowao to konieczno rozszerzenia wachlarza oferowanych usug przez banki oraz firmy z sektora pozabankowego. Z racji coraz wikszej konkurencji na rynku i rosncego know-how inwestorw instytucje finansowe penice na forexie w ten czy w inny sposb funkcj market-makerw wyranie zmniejszyy rwnie mare pobierane od zawieranych przez klientw transakcji. Dla rozwoju krajowego rynku walutowego bardzo wane byo wejcie w ycie 1 padziernika 2002 r. Znowelizowanej ustawy Prawo dewizowe, ktrej podstawowym celem byo dostosowanie polskich przepisw do obowizujcych w Unii Europejskiej. Prawo dewizowe zostao w wyrany sposb zliberalizowane. Sprowadzono m. in. Do niezbdnego mínimo ograniczenia zwizane z zakadaniem przez osoby fizyczne i prawne za granic kont bankowych oraz rozliczeniami finansowymi za ich porednictwem. Nowelizacja prawa dewizowego spowodowaa, e przepywy patnoci i kapitau pomidzy Polsk a pastwami czonkowskimi Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) oraz Organizacji Wsppracy Gospodarczej i Rozwoju (OCDE) w zasadzie nie s ju w aden sposb ograniczone. Walka o klienta W cigu ostatnich trzech lat pojawiy si i szybko rozwijay produkty strukturalne, tworzone z myl o najbardziej wymagajcych uczestnikach rynku. Produkty te budowane z kilku, um czasem nawet wikszej liczby instrumentw finansowych i dopasowywane do indywidualnych potrzeb znalazy e w oferage wielu bankw i instytucji finansowych. Struktury te charakteryzuj si ogromn elastycznoci i bardzo czsto budowane s na zasadzie gwarancji zwrotu 100 proc. Kapitau. Polegaj one na inwestowaniu odsetek w instrumenty pochodne o duej dwigni. Oparte s na praktycznie dowolnym instrumencie bazowym: stopa procentowa, kurs, zjawiska atmosferyczne czy nawet okrelone wydarzenia, np. Brak wypacalnoci danego pastwa. Rozwj produktw strukturalnych ucieszy nie tylko samych inwestorw, ale rwnie instytucje finansowe. Klienci byli zadowoleni, bo pojawiy si moliwoci nowych form spekulacji i hedgingu. Z kolei instytucje i banki w ferworze walki o klienta zostay zmuszone opracowywa coraz to nowsze i charakteryzujce si o wiele wiksz ni dotychczas atrakcyjnoci rozwizania, um wykorzystanie struktur byo w tym niezwykle pomocne. Lata 2002 i 2003 przyniosy rwnie prawdziwy boom w sektorze internetowego, pozabankowego handlu walutami. Na rynku midzynarodowym jak grzyby po deszczu zaczy pojawia si firmy oferujce moliwo zawierania transakcji on-line na bardzo devido a licença, a te, ktre ju na nim istniay wyranie zwikszyy wachlarz oferowanych usug. Wirtualne inwestowanie stao si molly rwnie w Polsce. W cigu dwch lat na krajowej scenie pojawio e kilka konkurujcych ze sob firma. Wikszo z nich zostaa zaoona jako przedstawicielstwa zachodnich spek i zaoferowaa spolszczone wydania duych, wiatowych serwisw. Pozostae zdecydoway si na wprowadzenie wasnych rozwiza i budow tego typu usug od podstaw. Wraz z coraz szerszym dostpem Polakw do sieci, za pomoc staych cz, oraz wraz z rosncym wykorzystaniem internetu ju nie tylko i wycznie do zabawy, ale prezede wszystkim do handlu i pracy, usugi oferecendo przez te spki spotkay si z duym zainteresowaniem. Co najwaniejsze, handel typu on-line umoliwi zawieranie transakcji na rynku walutowym tomar maym inwestorom, ktrzy dotychczas z racji posiadania niezbyt duych rodkw finansowych nie mieli realnej szansy sta e penoprawnym uczestnikiem rynku. Bariery wejcia na midzybankowy rynek walutowy byy bowiem wczeniej bardzo wysokie. Nie sposb nie wspomnie o wielkiej porace, jak okazao si stworzenie regulowanego rynku walutowego. Od wielu lat, zarwno na Giedzie Papierw Wartociowych w Warszawie, jak i Warszawskiej Giedzie Towarowej oferoldane s kontrakty terminowe na waluty. W przypadku GPW s to instrumenty oparte na EURPLN oraz USDPLN. Na WGT do kontraktw futuros na dolara i euro dochodz jeszcze te na CHFPLN. O Warszawska Gieda Towarowa oferece uma tradução automática do seu endereço de e-mail. Zainteresowanie inwestorw proponowanymi przez oba podmioty instrumentami jest jednak tylko marginne. Nós wrzeniu 2003 r. Na GPW na walutowych kontraktach terminowych o najwikszych obrotach zawarto jedynie 417 transakcji. Wolumen kontraktw wynis 739 sztuk, a warto obrotu 64,25 mln zotych. KRTKA HISTORIA RYNKU WALUTOWEGO NA WIECIE Rozwj finansowych derywatw na rynkach wiatowych rozpocz e w maju 1972 r. Kiedy to pierwszy raz na giedzie Mercado Monetário Internacional (IMM), czci Chicago Mercantile Exchange (CME), rozpoczto obrt walutowymi kontraktami terminowymi. W 1975 r. Na giedzie Chicago Board of Trade (CBOT) pojawiy si kontrakty terminowe na papiery wartociowe. Przeomem byo wprowadzenie nowego rodzaju kontraktw futures opiewajcych na 3-miesiczne depozyty eurodolarowe, ktre nie przewidyway fizycznej dostawy przedmiotu transakcji, lecz obrigatoryjne rozliczenie gotwkowe. Miao to miejsce w grudniu 1981 r. Na Giedzie IMM. W 1982 r. Na giedach zaczy funkcjonowa futures na indeksy akcji. Rwnolegle zacz rozwija si rynek transakcji opcyjnych. Cho pierwsze wzmianki o obrocie opcaji opiewajcymi na cebulki tulipanw w Holandii datowane s na 1636 r. Prawdziwy obrt nimi rozpocz si w 1973 r. Z chwil utworzenia Chicago Board Options Exchange (CBOE). W 1982 r. Pojawiy si nawet kontrakty opcyjne na kontrakty futuros financeiros. Warszawska Grupa Inwestycyjna S. A.